Wat zijn de gevolgen van de plastic soep?

Plastic is een probleem. Een héél groot probleem. Er wordt jaarlijks 250 miljoen ton plastic geproduceerd. Hiervan is de helft voor eenmalig gebruik. Plastic vergaat niet en het kan honderden jaren duren voor het is afgebroken, terwijl de productie blijft groeien. We stapelen de problemen op en de gevolgen zijn steeds minder te overzien. Dat is geen fictie of romantisch verhaal; de gevolgen zijn écht slecht te overzien.

Als organisaties, websites, overheidsinstanties of wie dan ook de noodkreet luiden dat we bewuster met plastic om moeten gaan, dan moeten we dit advies serieus nemen. Het is geen grote grap dat ons ingefluisterd wordt. De natuur wordt door de mens aangetast en plastic is één van de veroorzakers. Het wordt aangetast door menselijk gedrag. Als ik het heb over menselijk gedrag, dan heb ik het over iedereen: van de individuele burger tot overheidsorganisaties en van vervuilende bedrijven als Coca Cola tot de producerende bedrijven.

De gevolgen vinden overal plaats. In de lucht, op de bodem en in de oceaan. In de oceaan noemen we het zelfs de plastic soep, een term dat een kapitein ooit heeft bedacht toen hij alle plastic in de oceaan zag drijven. Om te begrijpen waarom jij jouw plastic gedrag moet veranderen is het belangrijk de gevolgen te begrijpen. Sommige gevolgen zijn vandaag de dag al gaande, andere gevolgen zouden we, als we op tijd zijn, kunnen voorkomen.

Hoe ontstaan de problemen van plastic afval?

Al in 1860 werd plastic geproduceerd voor verschillende doeleinden. Het nadeel van het plastic toentertijd was dat het brandbaar was, alleen tegen lage temperaturen kon en er een ontploffingsgevaar was. Rond 1920 werd ontdekt dat plastic van aardolie gemaakt kon worden. Sindsdien nam de plastic langzamerhand de wereld over en kunnen we vandaag de dag amper een leven zonder plastic voorstellen.

Vandaag de dag, in de moderne wereld, gebruiken we nutteloos plastic. De problemen van plastic afval ontstaan voor een groot deel uit de luxepositie van de mens. Plastic is sterk en ”veilig” en daardoor perfect te gebruiken voor verpakkingsmaterialen, tassen, bakjes, flessen and so on. Met iets meer moeite kunnen we op een zelfde manier leven zonder plastic te gebruiken. Deze verantwoordelijkheid schuif ik voornamelijk in de handen van de grote partijen op de wereld.

En zoals gezegd; plastic wordt niet afgebroken en toch blijft de productie vrolijk verder gaan om mensen zijn behoeftes te vervullen. Gaan we op deze voet verder, dan ligt de verwachting dat er in 2030 8 miljoen ton plastic wordt geproduceerd. Om het te verduidelijken moet je deze alinea nog een keer lezen. Kom op zeg! 8 miljoen ton plastic voor wat? Zodat we onze post in plastic krijgen? Of een bak met peren kunnen kopen? Of nutteloze producten aan kunnen schaffen die geen enkele waarde in het leven hebben?

Hoe langer we plastic in de natuur dumpen en plastic op grote schaal blijven produceren, hoe groter de consequenties. In tijden van pandemieën spreken we over flatten te curve. Misschien moeten we dit begrip bij het produceren van plastic ook gaan gebruiken.

Waar ontstaan de gevolgen van plastic afval?

Plastic heeft, los van zijn praktische nut, geen enkele toegevoegde waarde voor deze wereldbol. Alle op aarde wordt aangetast door plastic, denk aan:

En de problemen in de bodem, de oceanen en de lucht hebben consequenties voor alle levende organismen.

Plastic breekt misschien niet af, maar plastic gaat wel kapot. Plastic wordt steeds kleiner en het verandert op ten duur in microplastic. Dit kunnen we niet tot nauwelijks met het blote oog zien. Microplastic worden later nano-plastics en nano-plastics zijn zelfs met moderne microscopen niet altijd zichtbaar.

Alle levende organismen ervaren problemen door plastic (of het nu grote stukken plastic, microplastics of nano-plastics zijn). Als alleen de mens problemen zou ervaren, dan zou ik zeggen: eigen schuld. Helaas hebben ook alle andere dieren te dealen met de problemen die wij als mens veroorzaken, terwijl al deze dieren dagelijks bezig zijn het ecosysteem in balans te houden. Stank voor dank dus!

Afvoeren van plastic naar een algemene stortplaats is onmogelijk. Voor de omgeving leveren deze plekken grote stof-, stank- en geluidsoverlast op. Daarnaast nemen de schadelijke risico’s voor ziekten en ongedierten enorm toe voor de omgeving.

De gevolgen van plastic afval in de bodem

Heel simpel: microplastic heeft consequenties voor de vruchtbaarheid van de bodem en dus consequenties voor de kwaliteit en de veiligheid van ons voedsel.

Denk bijvoorbeeld aan wormen. Uit onderzoeken van Wageningen University blijkt dat regenwormen een groeiachterstand oplopen door blootstelling aan microplastics. Het is weer een typisch voorbeeld dat de mens het ecosysteem uit balans brengt. Regenwormen zijn belangrijk in dit ecosysteem. Dood materiaal wordt omgezet in humus en een humusrijke grond is essentieel voor gezonde plantengroei. Dit is in een vorm van compostering.

Daarnaast komen microplastics via de uitwerpselen dieper in de grond terecht en bereiken ze grondwater dat gebruikt wordt als drinkwater voor de mens.

Een andere oorzaak waar de vruchtbaarheid van de bodem afneemt is de ondoordringbare laag dat door plastic ontstaat. Zuurstof en water komen niet meer bij de wortels en op de langere termijn is vruchtbaar terrein onvruchtbaar terrein geworden.

De gevolgen van plastic afval in de oceaan

Plastic blokkeert zonlicht in de oceaan

Onze mooie aardkloot bestaat voor 72% uit water. Toch produceren wij zoveel plastic dat het zonlicht in oceanen blokkeert. Al het plastic houdt simpelweg de zonnestralen tegen die nodig zijn voor het leven op aarde.

Fytoplankton produceert voor 70% zuurstof op onze wereld en heeft hiervoor zonlicht nodig. Als er onvoldoende zonlicht fytoplankton bereikt, dan sterven ze af en heeft dit grote gevolgen voor het zuurstofgehalte in de zee en alle dieren die afhankelijk zijn (ja, wij mensen zijn ook dieren) van fytoplankton.

Visnetten zijn verantwoordelijk voor de dood van veel dieren

Bijna de helft van het plastic afval in de oceaan zijn visnetten. Deze visnetten komen in de wijde oceaan terecht omdat ze zijn verlaten, verloren of simpelweg door de mens zijn gedumpt.

Jaarlijks komt er 640.000 ton aan visnetten in de oceaan terecht. Zeedieren raken verstikt in de netten en verdrinken of overlijden aan de verwondingen. Zo sterven er naar schatting 300.000 walvissen en dolfijnen aan de gevolgen van visnetten.

Naar schatting sterven er door plastic jaarlijks een miljoen zeevogels en 100.000 zeezoogdieren, zeeschildpadden en ontelbaar veel vissen.

Dieren kunnen plastic niet onderscheiden van voedsel

Het is maar net hoe je het bekijkt. Of we vinden een schildpad dom omdat hij een plastic zak niet kan onderscheiden van een kwal. Of we vinden onszelf dom dat we de aarde aantasten en de schildpad het onderscheid geen eens hoeft te maken (ik geloof in het laatste).

Dieren eten het plastic op, het maagdarmstelsel wordt hierdoor afgesloten en dieren hongeren vervolgens uit. Wat de mens nog dommer maakt is dat we deze dieren vangen om ze vervolgens op te eten. Het plastic dat wij produceren en in de natuur dumpen, ligt vervolgens op ons bord.

Gevolgen van plastic in de lucht

Het plastic dat wij produceren en dat op wat voor manier dan ook in de natuur terecht komt is het plastic dat wij op ten duur via de lucht in kunnen ademen. Microplastics zijn tegenwoordig onderdeel van stof en worden door de wind over de wijde wereld heen geblazen.

Wat zijn de gevolgen van plastic afval?

Plastic in de oceaan of waar dan ook lijkt een ver van ons bed show. We hebben het idee dat overleden schildpadden niet onze schuld zijn en we weinig invloed hebben op het probleem. En inderdaad: ik geloof dat de individuele burger weinig invloed heeft op het probleem.

Zolang er geen daadkrachtige beslissingen worden genomen vanuit wereldwijde regeringen om de plastic soep tegen te gaan, dan zal de plastic soep elk jaar blijven groeien. Je kunt hartstikke duurzaam en bewust leven en zo min mogelijk plastic gebruiken, maar vaak word je in de supermarkt gedwongen om producten te kopen in plastic verpakkingen. Jouw duurzame levensstijl draagt bij aan positieve veranderingen, maar om het echte verschil te maken moeten de grote partijen op de wereld daadkrachtige beslissingen maken.

Bodems worden onvruchtbaar, de oceaan wordt onvruchtbaar en dat heeft consequenties voor de dieren die ons ecosysteem op gang houden. Gaan we op deze voet verder, dan kunnen bodems niet meer worden gebruikt om voeding te produceren voor de mens, wordt de inhoud van plastic in het voedsel van mensen en dieren groter en gaat Moeder Aarde de aarde simpelweg balanceren en dat gaat gevolgen hebben voor de mens en alle andere levende organismen.

—— Wat zijn de lessen van de natuur? ——

Het meest verschrikkelijke in het plastic probleem vind ik onze disrespect naar alle andere dieren die elke dag hard aan het werk zijn om het ecosysteem van de aarde in balans te houden. Alle dieren werken elke dag om het leven op aarde in gang te houden. Daar hebben alle soorten dieren (nogmaals; wij zijn ook dieren) profijt van. De mens gaat hier in mijn ogen zonder respect mee om en dat vind ik kwalijk.

Wormen zijn belangrijk voor de vruchtbaarheid van de bodem en fytoplankton is belangrijk voor het leven in de oceaan. Dit zijn slechts 2 voorbeelden van dieren die heel belangrijk zijn voor het leven op aarde. De mens brengt deze dieren echter uit balans. Allemaal voor onze luxe en praktisch genot.

We moeten begrijpen dat we onderdeel moeten zijn van het ecosysteem. Dieren en de natuur respecteren door minder plastic te produceren en te gebruiken is een hele belangrijke stap. Een belangrijke stap van de vele stappen die gemaakt moeten worden om klimaatveranderingen tegen te gaan.

Keer simpelweg terug naar de basis! Het is onze verantwoordelijkheid, net als die van de dieren, om de aarde te behouden en in waarde achter te laten.

Smeltende ijskappen, gekapte regenwouden, armoede, racisme, veel te veel plastic, verdeeldheid, depressiviteit, overgewicht, frustratie, boosheid, een hoog percentage vleesconsumptie, vluchtgedrag, een ongezond voedingspatroon, weinig verbinding met onze intuïtie, weinig kennis van de natuur, oorlogen, burn-outs en ga maar even door. We lijken de verbinding in veel opzichten volledig kwijt te raken.

Na jaren verontrustend kennis op te doen van al deze zaken is het tijd dat ik mijn hart laat spreken. Dit doe ik vanuit het diepe verlangen om de aarde te helpen. Er zijn veel vraagstukken op de wereld en ik geloof dat de globale vraagstukken worden opgelost als elk menselijk individu op de wereld aan zijn eigen gedrag, overtuiging en leefstijl gaat werken.

Als ik het heb over mijn roeping, dan heb ik er hier eentje gevonden. Ik wil mijn kennis delen en het verbreden om daadwerkelijk een collectief te bouwen die bewuster durft te leven. De wereld schreeuwt om verbinding en het is voor jonge generaties tijd om op te staan en wezenlijk een bijdrage te leveren aan onze mooie aarde. Meer dan ooit tevoren moeten we ons afvragen welke voetsporen wij willen achterlaten en ik ga dat avontuur graag met je aan.